کلیسای ننه مریم مسیحیان

وجود بناهایی که صدها و گاه تا هزاران سال قدمت دارند موجب شگفتی بیشتر افراد می‌شود. اگر از شما بخواهند چند بنای تاریخی مثال بزنید احتمالا به یاد بناهای معروف شیراز و اصفهان می‌افتید که غالبا قدمت آن‌ها به 300 الی 400 سال پیش می‌رسد. اما در گوشه‌هایی از ایران بناهای تاریخی قدیمی‌تری وجود دارند که جزو جاذبه‌های گردشگری محسوب می‌شوند و شاید تعداد افرادی که این بناها را می‌شناسند زیاد نباشد. یک بنای تاریخی که در تور تفریحی به شهر ارومیه نباید آن را از قلم بیندازید کلیسای ننه مریم مسیحیان است. کلیسای ننه مریم مسیحیان دومین کلیسای قدیمی جهان است و گفته می‌شود دومین کلیسایی است که پس از بیت لحم فلسطین ساخته شده. با این بنای تاریخی بیشتر آشنا شوید:

 

تاریخچه کلیسای ننه مریم مسیحیان

پیش از هرچیز باید بدانید قدمت نمای کلیسای ننه مریم مسیحیان به زمان آشوریان برمی‌گردد و البته باستان‌شناسان معتقد هستند که ساخت این کلیسا به دوران ساسانیان برمی‌گردد. همان‌طور که احتمالا مطلع هستید دین رسمی ساسانیان زرتشتی بود بنابراین ساخت کلیسا شاید کمی عجیب به نظر برسد.

روایت به‌جامانده از این بنای تاریخی موجب تعجب بیشتر هم می‌شود! کلیسای ننه مریم مسیحیان در واقع آتشکده و محل عبادت موبدان زرتشتی بوده است. طبق روایت به جا مانده از دومین کلیسای قدیمی جهان زمان تولد مسیح سه موبد زرتشتی در حال عبادت و انجام مناسک دینی بوده‌اند. در این حین متوجه می‌شوند ستاره‌ای به سمت شرق و سرزمین اورشلیم در حال حرکت است. در گذشته حرکت ستاره نشانه‌ی تولد نوزادی نجات‌دهنده بود. بنابراین این سه موبد رهسپار اورشلیم می‌شوند.

پس از بازدید از اورشلیم و اطمینان از تولد نجات‌دهنده سه موبد زرتشتی به شهر ارومیه باز می‌گردند و آتشکده را به کلیسا تبدیل می‌کنند و خودشان هم پیرو مسیحیت می‌شوند. این سه موبد تا زمان مرگ در کلیسای ننه مریم مسیحیان باقی می‌مانند و پس از مرگ نیز در دومین کلیسای قدیمی جهان دفن می‌شوند.

این روایت ساخت دومین کلیسای قدیمی جهان به صورت مکتوب هم وجود داشته است. روایت ساخت کلیسای ننه مریم مسیحیان روی سنگ قبر موبد کلیسا حک شده است. این سنگ تا زمان جنگ جهانی اول در کلیسا در صحن کلیسا وجود داشت تا در زمان جنگ نیروهای روسی آن را به داخل کلیسا منتقل کردند و البته بعدها آن را با خود به روسیه بردند! امروزه سنگ این بنای تاریخی در موزه کیف نگهداری می‌شود.

حین بازدید از جاذبه‌های گردشگری ارومیه در تور تفریحی از دومین کلیسای قدیمی جهان غافل نشوید. ضمن اینکه حین بازدید کلیسا تابلویی نصب شده که روی آن نوشته: «نعلینت را از پاهایت بیرون کن؛ زیرا مکانیکه در آن ایستاده‌ای، زمین مقدس است.» بنابراین فراموش نکنید که جورابی تمیز و بدون سوراخ بپوشید! همچنین برای بازدید از جاذبه‌های گردشگری ارومیه می‌توانید تور طبیعت‌گردی مهاباد و ارومیه را انتخاب کنید تا خیال‌تان از بابت دیدن تمام و کمال و دریافت اطلاعات بنای تاریخی و جاذبه‌های گردشگری ارومیه راحت باشد.

 

معماری کلیسای ننه مریم مسیحیان چگونه است؟

همان‌طور که گفتیم عده‌ای ساخت این بنا را مربوط به دوران آشوریان و عده‌ای دیگر مربوط به دوران ساسانیان می‌دانند. از ویژگی‌های معماری دوران آشوریان تزئینات کم ساختمان بود. بنابراین در دومین کلیسای قدیمی جهان هم تزئینات خاصی مشاهده نمی‌کنید. ویژگی بارز کلیسای ننه مریم مسیحیان همین سادگی و بی‌پیرایگی است که انگار خلوص بیشتری هم دارد.

ویژگی‌های معماری دوران ساسانی هم در ساخت این بنای تاریخی دیده می‌شود. قرینه‌سازی‌هایی که در بنای آتشکده‌های به جامانده از دوران ساسانیان دیده می‌شود را در می‌توانید در کلیسای ننه مریم مسیحیان هم پیدا کنید. همچنین نکته‌ی دیگر درمورد معماری دومین کلیسای قدیمی جهان این است که در ساخت آن معماری دوره پارتی و ساسانی تلفیق شده است.

سقف کلیسای ننه مریم مسیحیان به سبک کلیساهای گوتیک و باروک اروپا بلند نیست و حتی باید برای وارد شدن کمی سرتان را خم کنید. داخل دومین کلیسای قدیمی جهان راهرو و دالان‌هایی تودرتو وجود دارد که با مصالح بادوامی مثل سنگ ساخته شده‌اند و همین علت دوام آن‌ها تا به امروز است.

محراب کلیسای ننه مریم مسیحیان ساده و بی‌پیرایه است و پشت محراب عکسی از حضرت عیسی مسیح وجود دارد. محراب کوچک و گنبدی‌شکل است و فقط کشیشان اجازه‌ی ورود به این مکان مقدس را دارند. سمت راست محراب هم راهرویی وجود دارد که به محل غسل تعمید می‌رسد.

 

بازسازی دومین کلیسای قدیمی جهان

نکته‌ی جالب درمورد بازسازی کلیسای ننه مریم مسیحیان این است که اولین بازسازی این بنای تاریخی به دستور شاهزاده‌ای چینی بوده است! در سال 642 شاهزاده‌ای چینی به نام بافری به ملاقات اسقف اعظم نینوا در بین‌النهرین می‌رود و بعد سری هم به ارومیه و این کلیسا می‌زند و کار بازسازی دومین کلیسای قدیمی جهان را انجام می‌دهد.

تا اواخر قرن نوزدهم نمای کلیسا هم بسیار ساده بود اما پس از ورود سربازهای روسی گنبد کلیسای ننه مریم مسیحیان به سبک گنبدهای روسی بازسازی شد.

 

آثار تاریخی و هنری موجود در کلیسای ننه مریم مسیحیان

حین بازدید از دومین کلیسای قدیمی جهان در تور تفریحی علاوه بر بنای کلیسا داخل کلیسا نیز دیدنی‌های زیادی وجود دارد. تصویر مسیح جلوی محراب در حالت‌های مختلف منقوش شده. علاوه بر نقاشی و کوبلن دوزی مسیح به صلیب کشیده شده تابلوی منبت‌کاری حواریون حضرت مسیح و مسیح در آغوش مریم مقدس هم وجود دارد. بنابراین فراموش نکنید تور تفریحی را انتخاب کنید که کلیسای ننه مریم مسیحیان هم بین جاذبه‌های گردشگری که قرار است از آن بازدید شود وجود داشته باشد.