دریاچه خوسگول
در شمال مغولستان، جایی که سبزدشتهای آسیای مرکزی به زمینهای تایگای سیبری میرسند، دریاچه خوسگول در میان پارک ملی خوسگول، با زیبایی بیبدیل و دستنخوردهاش، دلربایی میکند.
دریاچه خوسگول یکی از قدیمیترین و زیباترین دریاچهها در دنیا است. خوسگول نور یا دریاچه هوسگول سالهای زیادی است که به عنوان «مروارید آبی مغولستان» شناخته میشود.
این دریاچهی فوقالعاده بکر ۱۳۶ کیلومتر طول، ۲۰ تا ۴۰ کیلومتر عرض، تا ۲۶۰ متر عمق داشته و تقریباً ۷۰ درصد از ذخایر آب شیرین مغولستان را دربر میگیرد. خوسگول یکی از ۱۷ دریاچهی باستانی در دنیا محسوب میشود که همهشان بین ۲ تا ۵ میلیون سال عمر دارند. دریای خزر خودمان هم یکی از آنها است. تنها خروجی دریاچه، روزخانهی اِگین گول است که به رود سِلِنج میریزد و از این طریق به دریاچهی بایکال متصل میشود. دریاچه بایکال، خواهر بزرگتر خوسگول، قدیمیترین دریاچه دنیا محسوب میشود.
منظرهی فوقالعادهای که در بالا مشاهده میکنید، در سال ۱۹۹۲ به عنوان پارک ملی دریاچه خوسگول شناخته شد. در سالهای اخیر پارک خوسگول با آبها و کوهایی که برای بسیاری مقدس شمرده میشود، در بین گردشگران و عاشقان طبیعتگردی بسیار محبوب شدهاند.
طبیعت پارک خوسگول
از میان ۶۸ گونه پستانداری که در این پارک زندگی میکنند، میتوان به مارموتها، میش کوهی، بز کوهی ایبکس، خرس قهوهای، گرگ، ولورین، روباه، موس سیبری، سمور سیبری، شوکا و شاید پلنگ برفی اشاره کرد.
پارک خوسگول زیستگاه ۲۴۴ گونه از پرندگان است که اکثراً در زمان تابستان از راههای بسیار دوری مهاجرت کرده و به آشیانههای خود باز میگردند. در زمستانهای سرد، آنها خوسگول را ترک میکنند و به کشورهای دور با آب و هوای گرمتر میروند. به احتمال زیاد در پارک موفق به دیدن عقابها، کورکورها، درنا و انواع و اقسام اردکها و پرندگان آوازهخوان را میشوید. حدود ۸۰۰ گونه از گیاهان و درختان در اطراف دریاچه خوسگول شناسایی شدهاند. اراضی اطراف دریاچه دور تا دور با کوههای کوتاه و بلند و چنگلهای تایگا احاطه شده است. قلههای برفی زیبای دو رشته کوهی که از بالا نظارهگر دریاچه هستند در دور دست به چشم میخورند. یکی از آنها رشته کوه بورنخان است که مرز بین روسیه و مغولستان را میسازد. قلهی مونخ ساریداگ در این رشته کوه، با ارتفاع ۳۴۹۱ متر، بلندترین نقطهی پارک ملی است.
دریاچه خوسگول هزاران سال است که خانهی صحرانشینان دامپرور مغول است. سبک زندگی این مردم، نمادی از سنتهایی بسیار قدیمی مغولی است که هنوز به جا مانده است. به دلیل شرایط اقلیمی دشواری که در زمستان طولانی و سرد بر این منطقه حاکم است، کشاورزی محدود شده و دامپروری شکل غالب امرار معاش است.
دامپروران مغولی و حیواناتشان (شامل گوسفند، بز، گاو، گاومیش، اسب و گوزن) مدت مدیدی است که یکی از اجزای اکوسیستم در داخل و اطراف پارک به شمار میآیند و با طبیعت پارک درآمیختهاند.
صدها کتیبه و تپه باستانی در سرتاسر این منطقه یافت میشوند که نمادی از تاریخ فرهنگی این کشور اند. این کتیبهها، شاهد تغییرات دینی مغولستان بودهاند. از پرستش و قربانی کردنهای باستانی گرفته تا شامانیسم که قدیمیترین مذهب در دنیا به شمار میآید. اساس شامانیسم احترام گذاشتن به طبیعت است و هنوز در نواحی دور افتاده، قبایل دوخا به آن معتقدند. مغولهای این ناحیه، به تساتان معروفاند؛ به معنی «دامپروران گوزن». در برنامهی تور اسپیلت البرز از هردوی این قبایل (دوخا و تساتان) دیدن میکنیم. در مقالات دیگری در مورد آنها صحبت کردهایم.
چگونه به دریاچه خوسگول برویم؟
مشکل کردشگری در مغولستان این است که این کشور اساساً کشوری توریستی محسوب نمیشود. برای همین انتخابهای شما برای حمل و نقل و اقامت محدوداند. به علاوه بحث زبان یکی از دشواریهای سفر به مغولستان است. کم پیش میآید که با مغولی برخورد کنید که بتواند انگلیسی صحبت کند؛ حتی در حد چند کلمه.
ولی بیایید به نیمهی پر لیوان هم نگاه کنیم. سفر به مغولستان به معنی واقعی یعنی تجربههای ناب زندگی در دل طبیعت. طبیعتی که از گزندهای انسان و به ویژه توریستها در امان مانده و کاملاً بکر و دستنخورده است. برای عاشقان طبیعت گردی، مغولستان مقصدی بسیار جذاب و ویژه است.
شناسایی مقاصد خاص و جذاب طبیعتگردی از اصلیترین اهداف اسپیلت البرز است. در همین راستا برای سفر به مغولستان نیز تورهایی تدارک دیدهایم. پیشنهاد میکنیم حتماً سری به تورهای مغولستان اسپیلت البرز بزنید.
برای رسیدن به دریاچه خوسگول، از پایتخت این کشور یعنی اولان باتور با هواپیما به شهر مورون میرویم. مورون تا پارک، حدود ۱۰۰ کیلومتری فاصله دارد که باید از راه زمینی با ماشین یا اتوبوس طی شود.
چرا دریاچه خوسگول؟
پارک ملی خوسگول یکی از اصلیترین مقاصد گردشگری در داخل کشور و مقصدی معروف در کل جهان است. هر تابستان هزاران توریست از فواصل دور و نزدیک به این پارک میآیند. تفریحات زیادی میتوانید در پارک انجام دهید که قطعاً پرطرفدارترینشان طبیعت گردی و لذت بردن از مناظر جادویی است. کمپینگ، هاینکینگ، سوارکاری، دوچرخه سواری، قایقسواری و کایاک سواری هم از دیگر تفریحات پارک هستند.
سوارکاری در پارک ملی دریاچه خوسگول به شکلهای مختلف انجام میشود. از گردشهای چند ساعته گرفته تا چند روزه، تورهای سوارکاری برگزار میشوند. همچنین میتوانید دوچرخه کوهستانی اجاره کنید و گشتی بزنید.
برای قایقسواری روی دریاچه هم چندتایی انتخاب دارید. قایقهای مسافربری بزرگ که البته خیلی هم بزرگ نیستند. قایقهای موتوری و کایاک هم میتوانید اجاره کنید که در اطراف دریاچه در «گِر» یا «گیر» کمپهای مغولی موجود هستند.
داخل پارک، امکانات اقامتی و پذیرایی در چندین هاستل و گر کمپ در سواحل جنوب غربی دریاچه وجود دارد. امکاناتی نظیر اجارهی اسب و تورهای سوارکاری، اجاره دوچرخه و کایاک، فروشگاههای وسایل کمپینگ و مغازههای خرید سوغاتی در این بخش وجود دارند. معمولاً گردشگران علاقه دارند.