فرهنگ غنی در سرزمین تنوع
هند کشور رنگها، مزهها، فرهنگها و مذاهب است. تقریباً در هر نقطهی هند، مردم با سبک زندگی منحصر به فرد خود زندگی میکنند که جلوههایی از آن با مشترک و جلوههایی هم مختص گروهی خاصی از مردمان این کشور است. آداب و رسوم این مردم شاد و گاهی خرافی به قدری متنوع و فراواناند که میتوان چند جلد کتاب برایش نوشت. در این سری مقالات سعی کردیم تا گلچینی از جالبترین فرهنگ و رسوم هندی را برای شما تهیه کنیم. در بخش اول سبک زندگی و مسائل اجتماعی هندیها را بررسی کردهایم و در بخش دوم به سراغ فرهنگ و رسوم مذهبی و جشنهای هندی رفتهایم.
۱. انواع و اقسام فستیوالها
هندوستان بیشتر از این که کشور باشد، به قاره میماند. فرهنگ و رسوم هندی در جای جای این کشور متفاوت است و مردمان این کشور متعلق به مذاهب متنوع و قومیتهای متنوعترند. مسلمانان همانند ما ایرانیها عید فطر را جشن میگیرند و مسیحیها کریسمس و جمعهی نیک را. سیکها جشنی به نام «فایساکی» (برداشت محصولات کشاورزی) دارند، هندوها «دوالی»، «هولی» و «ماکار ساکرانتی» را جشن میگیرند و معتقدان به مذهب جین فستیوالی به نام «ماهاویر جایانتی» را برگزار میکنند. بوداییها هم سالروز تولد بودا (بودا پورنیما) را جشن میگیرند. خلاصه که فهرست فستیوالهای هندی تا بینهایت ادامه دارد.
۲. روزه جزء همیشگی فرهنگ و رسوم هندی
«ورات» یا «اوپْوا» که برگردان روزه به زبان هندی است، معمولاً نشاندهندهی ارادت، احترام یا تکریم یکی از خدایان هند است. در سرتاسر کشور هند، مردم در مناسبتهای مختلف روزه میگیرند؛ گاه در روزهای مشخصی در سال، گاهی هم در یکی از روزهای هفته که متعلق به یکی از خدایان هند است. هندوها معتقدند که جدا شدن از امیال جسمی و به نحوی ریاضت کشیدن باعث بخشوده شدن گناهان و باز شدن رزق و روزیشان میشود. مثلاً در جریان فستیوال «کاروا چوت» خانمهای متاهل هندی (به خصوص ساکنان شمال هند) با نیت سلامت و افزایش عمر شوهران خود، از طلوع خورشید تا غروب روزه میگیرند.
۳. گاو مقدس
گاو در فرهنگ و رسوم هندی حیوانی مقدس شمرده میشود. گاوها در هندوستان به عنوان نمادی از بخشش و سخاوت «مادر زمین» (Mother earth) پرستیده شده و مورد احتراماند. در مذهب هندویی برخی از خدایان به نحوی با گاوها مرتبطاند. به همین خاطر گاو در مذهب و فرهنگ هندیها جایگاه ویژهای دارد.
یکی از خدایان مذهب هندویی به نام کریشنا که به عنوان گلهبان گاوها بزرگ شده است، معمولاً در حال نواختن فلوت و رقصیدن در میان گاوها و دختران شیردوش به تصویر کشیده میشود. جالب است بدانید که کریشنا با نامهای «گووینا» یا «گوپالا» هم شناخته میشود که به معنی «دوستدار و محافظ گاوها» است. خدایان هندویی برای حمل و نقل از حیوانات ویژهای استفاده میکنند. مرکب شیوا (یکی از خدایان اصلی آیین هندویی) گاوی نر به اسم نادی است.
علاوه بر جایگاه گاوها در مذهب هندو، شیر گاو منبع بسیار مهم غذایی مردم هند است. همچنین فضولات این حیوان (به ویژه در مناطق محروم هند) به عنوان نوعی سوخت استفاده میشود. به همین خاطر ذبح و مصرف گوشت این حیوان در برخی از ایالات هند غیرقانونی است و از لحاظ دینی هم گناه تلقی میشود.
۴. دانش ساخت معابد
بیشتر معابدی که در هندوستان مشاهده میکنید در راستای خطوط مغناطیسی زمین ساخته شدهاند تا انرژی مثبت موجود در آنها به حداکثر برسد. در زیر مجسمه یا تندیس اصلی هر معبد، صفحهای مسی (به نام گارباگریها یا مولاستان) دفن شده که انرژیهای اطرافش را جذب، تقویت و منعکس میکند. به عقیده هندیها قدم گذاشتن در معابد با ذهنی مثبت و آمادگی روانی باعث سلامت روح و جان آدمی میشود. همچنین به دلیل پاکی و قداست معابد، در بسیاری از آنها که هنوز فعالاند، باید کفشهایتان را دربیاورید.
